Baba adı : Sadık | |||||||||||||||||||||||||||||
Doğum Tarihi : 1870 - 1875 | |||||||||||||||||||||||||||||
Doğum Yeri : Loran köyü / GİRİT Adası | |||||||||||||||||||||||||||||
Türkiye'ye Gelişi : 1900 yıllarında | |||||||||||||||||||||||||||||
Kardeşleri : Haydar ağa, Fahriye, Mazlum | |||||||||||||||||||||||||||||
ve Samyot Mustafa | |||||||||||||||||||||||||||||
Germencik Baskını : 19 Temmuz 1919 | |||||||||||||||||||||||||||||
Ölümü : 19 Temmuz 1919 | |||||||||||||||||||||||||||||
1981 yılında tarafımdan yapılan araştırmalarda Sökeli Abidin KOZANOĞLU ( 74 ), | |||||||||||||||||||||||||||||
mustafa KÖROĞLU, Çanakçı Hüseyin, Ali FİLİZ, Bayraktar Abdullah KARACAN (82), Abdullah YARAR (84) | |||||||||||||||||||||||||||||
ve İbrahim GEZ (84 ) in ortak ifadelerine göre: | |||||||||||||||||||||||||||||
CAFER GİRİT'te
| |||||||||||||||||||||||||||||
1850 yıllarına doğru Giritli Rumlar Türklere karşı olan tutumlarında bir hayli ileri gitmiş | |||||||||||||||||||||||||||||
ve türk halkını son derecede rahatsız etmeye başlamışlardır.Girit adasındaki Türkler fırsatını buldukça anadoluya | |||||||||||||||||||||||||||||
kaçmaya başlamışlardır. | |||||||||||||||||||||||||||||
CAFER BİR RUM ÖLDÜRÜYOR
| |||||||||||||||||||||||||||||
Cafer 25 - 30 yaşlarında gözü kara bileği pek bir delikanlıdır. Bir pazar günü tarlalarında | |||||||||||||||||||||||||||||
çift sürmekte olan cafer'in yanına at üstünde elinde kırbaçlı bir rum gelir. Bu gün kilise günüdür, sen neden çift | |||||||||||||||||||||||||||||
sürüyorsun niye kiliseye gitmiyorsun diyerek elindeki kırbaçla vurmaya başlar. | |||||||||||||||||||||||||||||
Cafer ; | |||||||||||||||||||||||||||||
Ben müslümanım .Kiliseye gitmem.Gidirsem Camiye giderim demesi üzerine aralarında | |||||||||||||||||||||||||||||
kavga başlar.Cafer elindeki övendere ile vura vura rumu öldürür.Evlerine gelerek saklanır.Rum'un ölüsünü | |||||||||||||||||||||||||||||
bulan rumlar Cafer tarafından öldürüldüğünü anlayınca evlerinin etrafını çevirirler. Annesinin rumları oyala- | |||||||||||||||||||||||||||||
masıyla arka pencereden kaçan cafer dağlarda uzun bir süre saklanır. | |||||||||||||||||||||||||||||
CAFER RUM KIZINA AŞIK OLUR
| |||||||||||||||||||||||||||||
Cafer mert ve gözü pek bir delikanlıdır. Loran köyünün güzel kızlarından birine aşık olur. | |||||||||||||||||||||||||||||
Rum kızıyla ilişki kurar.Bu ilişkiden haberi olan kızın abileri, Cafer'i tehdit etmeye başlarlar.Cafer uzun bir süre | |||||||||||||||||||||||||||||
dağlarda saklanmak zorundadır.Bir süre sonra yakalanan Cafer Rum kızıyla evlenmeye karar verir. | |||||||||||||||||||||||||||||
CAFER VAFTİS OLUYOR
| |||||||||||||||||||||||||||||
Cafer'in evlenmeye kabul etmesi üzerine kilisede yapılacak tören için kiliseye gider.Cafer | |||||||||||||||||||||||||||||
müslüman olduğu için önce vaftis olması gerekmektedir.Kilisede ayin bittikten sonra din gereği Cafer insan boyu | |||||||||||||||||||||||||||||
büyüklüğündeki içi şarap dolu fıçı içine üç defa batırılır. Bu işlemin üç hafta tekrarlanacağını bilen Cafer yine | |||||||||||||||||||||||||||||
dağlara kaçarak saklanır. Yine yakalanarak kiliseye getirilir. Zorla güzellik olmayacağını anlatan Cafer çareyi | |||||||||||||||||||||||||||||
kilise papazını öldürmekle bulur.Papazın öldürülmesi üzerine tüm Giritli Rumlar Cafer'in peşine düşerler. | |||||||||||||||||||||||||||||
CAFER ANADOLU'YA KAÇIYOR
| |||||||||||||||||||||||||||||
Cafer Girit adasına uğrayan bir gemiye binerek Bodrum yakınlarında karaya çıkıyor. | |||||||||||||||||||||||||||||
Cafer kendisinden önce Anadolu'ya gelen Türkleri bulmak üzere Söke'ye geliyor. | |||||||||||||||||||||||||||||
CAFER ANADOLU'DA
| |||||||||||||||||||||||||||||
Söke'ye gelen Cafer Girit'ten gelen Türklerin oturdukları Halil Efendi'nin hanına | |||||||||||||||||||||||||||||
(kahvesine) yerleşiyor. | |||||||||||||||||||||||||||||
CAFER ÇETE OLUYOR
| |||||||||||||||||||||||||||||
Yıl 1919. Anadoluda istila edilmiş ve İzmir - Aydın yöresine yunanlılar yerleşmiştir. | |||||||||||||||||||||||||||||
Yunanlılar ve yerli rumlar Türk halkına akıl almaz bir şekilde işkence etmeye başlamışlardır. | |||||||||||||||||||||||||||||
Söke - Kuşadası yolu üzerine Dolacı boğazındaki bir bağ evinde oturan yerli rumlardan | |||||||||||||||||||||||||||||
CANİ isimli rum çevresine akıl almaz işkence ve baskılar yapmaktadır.Çevredeki türkler bu baskı ve işkencelerden | |||||||||||||||||||||||||||||
bıkmış isyan etmeye başlamıştır. Cani'nin yaptıkları hergün handa konuşulmakta ve bir çare aranılmaktadır. | |||||||||||||||||||||||||||||
Cafer olayları baştan sona bilmektedir.Bir gün yine çok işkence gören bir Türk'ün başından geçenlere dayanama- | |||||||||||||||||||||||||||||
yan Cafer o kişiden 5 altın ve tüfek ister. Cani'yi bağ evinde izleyen Cafer bir gün Cani'yi öldürmeyi başarır. |
Cani'nin ölümü kısa sürede çevrede duyulur.Cafer nam kazanır. Etrafında eli silah tutan kişiler Cafer'e kızan |
olur. Artık Cafer Yunanlılar ve Rumların korkulu rüyası haline gelmiştir. Cafer fırsat buldukça Kuşadası, |
Selçuk, Ortaklar havalisindeki Yunan ve Rum karokollarına baskınlar düzenlenmekte ve daha önceden işkence |
yapmış yerli rumlara aman vermemektedir. |
CAFER'İN GERMENCİK BASKINI
|
Yıl 1919, ayardan Temmuz, Cafer Efe düşman askeri ile dolu bir trenin İzmir'den Aydın'a |
geçeceğini öğrenir. Trenin Aydın'a geçmesini engellemek amacıyla Germencik tren istasyonunun 100 m kadar |
doğusunda bulunan tren tren köprüsünü dinamitle imha etmek amacıyla 19 Temmuz 1919 günü bir baskın |
düzenler. |
Cafer efe, beraberinde Kürt Mehmet, Çerkez Hamit çavuş, Kunduracı Ziya Çavuş, |
Yoğurtçu Mustafa'nın oğlu İbrahim , Binbaşı Sait bey, Çoban hüseyin, Meloko Mustafa, Zurabasanın Akif, |
Rizvan, Yağcı Durmuş, Dilaver Ali, Acem Ali, Ali Filiz, Ters Ridvan, Arap hacı Nasır, ( Koca Arap ), Şakir Çavuş |
Sokeryono Hasan Ağa, Zahir, Koca Musa, Vafi Petro Mustafa, Zonobu buro Ali, İbrahim Çavuş ( kürt İbo ) |
Kuvayici Mehmet, Yavrum Sali, Haso Ali, Arap Haki, Hüseyin Çavuş, Osmanyo gibi daha isimlerini bilemediği- |
miz 40 - 50 kadar kızanıyla birlikte Sazlıköy, Argavlı Moralı üzerinden Karaağaçlı köyüne gelirler.Karaağaçlı |
köyüne gelmeden önce yolda Çerkez Ahmet olarak bilinen efe ile karşılaşırlar. Çerkez Ahmet'e Germencik'e baskı- |
na gittiğini anlatır. |
Cafer efe'nin kızanlarından biri Çerkez Ahmetin Yunan yanlısı olduğunu ve baskından |
vazgeçilmesini istediğini söyler. Cafer Efe "Benden korkar, bizi ihbar edemez diyerek baskından vazgeçilmeye- |
ceğini söyler ". Bu cevab karşısında kızar, baskına gitmekten vazgeçer ve söke'ye geri döner. Karaağaçlı köyüne |
geri gelen Cafer efe köy halkından Osman Sözer'in evinde konaklar. Geceyi orada geçiren Cafer efe baskın pla- |
nını orada tekrar düzenleyerek sabahleyin 19 Temmuz 1919 tarihinde saat 00.4'de Germencik'e hareket eder. |
Germencik'in güneyinde bulunan mezarlığın yanından, doğudan, batıdan ve ortadan |
olmak üzere üç koldan istasyona doğru harekete geçer. Germencik Mezarlığına iki makinalı yerleştirir. |
Makinalıların başında çerkez Hamit Çavuş ve Kunduracı Ziya Çavuş kalır. Mezarlığın doğu yakasındaki deli çay | |||||||||||||||||||||||||||
ismiyle bilinen çayın içinden ( Koca Kavağın yanından ) kendisi ve baş kızanları Bayraktar Abdullah ( Abdullah | |||||||||||||||||||||||||||
KARACAN ) ve diğerleri ile birlikte çay içinden kuzeye doğru ilerler. Tren köprüsüne 50 m. kadar kaldığında | |||||||||||||||||||||||||||
(Şimdiki Şehit Cafer İlkokulunun Kuzey Batı köşesi ve belediye su şebekesinin olduğu yer ) bir anda yaylım ateşi | |||||||||||||||||||||||||||
ile karşılaşır. | |||||||||||||||||||||||||||
Yaylım ateşi takriben yarım saat kadar devam eder.Cafer efe yerinden kıpırdayamaz Bir | |||||||||||||||||||||||||||
tek el bile ateş edemeyen Cafer efe çok sinirlenir ve gizlendiği yerden nara atarak aniden fırlar. Fırlaması ile | |||||||||||||||||||||||||||
birlikte vücuduna sayısız kurşun yer ve Şehit düşer. Cafer Efe'nin şehit düştüğünü gören kızanlarından Bayraktar | |||||||||||||||||||||||||||
Abdullah geri çekilmelerini ister. Ve geri çekilirler. Bu arada yarıdan fazla şehit verirler.Yaralılar arkadaşları | |||||||||||||||||||||||||||
tarafından geriye taşınır. Yolda ölenler arkadaşları tarafından Argavlı ve Karaağaçlı Mezarlığına defnedilirler. | |||||||||||||||||||||||||||
Cafer Efe'nin cesedi şehit düştüğü yerde kalmıştır. Cafer Efe'nin cesedini alan Yunanlılar | |||||||||||||||||||||||||||
kellesini bir sırrığın ucuna geçirerek Ortaklar istasyonunda iki üç gün teşhir ederler. Teşhirlerinde " İşte Mustafa | |||||||||||||||||||||||||||
Kemaliniz " artık bütün umutlarınız bitti. Şeklinde halkın moralini bozmaya çalışırlar. Ancak Ortaklar halkın- | |||||||||||||||||||||||||||
dan biri " Ben Mustafa Kemali Tanımam ama bu Söke'li Cafer Efe'nin başı" demesi üzerine Yunanlıların yalan- | |||||||||||||||||||||||||||
ları meydana çıkmış olur. | |||||||||||||||||||||||||||
Cafer Efe'nin başını Atina'ya götürüp bir müzede altına şu ibare yazılarak Teşhir edildiği | |||||||||||||||||||||||||||
söylenmektedir. " YUNAN CELLADI CAFER " | |||||||||||||||||||||||||||
CAFER EFE NASIL PUSUYA DÜŞTÜ
| |||||||||||||||||||||||||||
Karaağaçlı köyüne gelmeden önce yolda karşılaştığı Çerkez Ahmet ismiyle bilinen efe, | |||||||||||||||||||||||||||
Cafer Efe'den ayrıldıktan sonra, Tekin köyü üzerinden dolaşarak Germencik tren istasyonunun güneyinde bulu- | |||||||||||||||||||||||||||
nan şimdiki çardak kahve ismiyle bilinen yerdeki Yunan Karakoluna Cafer Efe'nin düzenlediği baskını ihbar eder | |||||||||||||||||||||||||||
Bunu üzerine Yunanlılar Aydın tarafından takviye alırlar ve hazır beklerler. | |||||||||||||||||||||||||||
İhbar olayının Çerkez Ahmet tarafından yapıldığını öğrenen Cafer Efe'nin kızanları, | |||||||||||||||||||||||||||
Çerkez Ahmet'i pusuya düşürerek öldürürler | |||||||||||||||||||||||||||